Hoe verloopt de hobbelige weg naar werk? Welke obstakels kom je tegen en wie geeft je een zetje? Deze week het verhaal van: Stella (36)
Wat was je situatie voor je werkloos werd?
Ik behaalde twee diploma’s journalistiek en drama aan het conservatorium. Sinds 2012 ben ik deeltijds aan het werk als leerkracht drama. De eerste twee jaar combineerde ik dit met een lerarenopleiding als leerkracht in opleiding. Ik mocht al lesgeven op basis van mijn eerdere diploma maar ik mocht pas beginnen met mijn job op voorwaarde dat ik ook een lerarendiploma haalde.
Mijn lessen vielen ’s avonds en in het weekend. Overdag maakte ik mijn lesvoorbereidingen, deed ik huishoudelijk werk en moest ik ontspannen. Want ’s avonds had ik daar geen tijd voor. Ik was ook vaak alleen omdat mijn vrienden en man aan het werk waren wanneer ik vrij was, en omgekeerd. Op zaterdag was ik dan weer overdag aan de slag, wat een gigantisch contrast was met mijn avondwerk. Het werkritme viel me heel zwaar.
In 2015 kwam daar nog een grote verandering bij: mijn dochter werd geboren. Ze bleek al van in het begin een slechte slaper. Omdat ik ’s avonds werkte, zag ik haar ook enkel in de ochtend. Als ouder is het ongelooflijk moeilijk je kind maar eens in de 24 uur te zien.
Ik merkte ook dat ik moeilijk nee kon zeggen op mijn job. Extra opdrachten kon ik niet weigeren. Ik werkte te veel en te lang. Ik wou het heel goed doen, maar daardoor dacht mijn werkgever dat ik meer aankon, en kreeg ik nog meer op mijn bord. Al die factoren begonnen hun tol te eisen. Ik besefte dat het zo niet verder kon.
Hoe heb je de situatie aangepakt?
Ik voelde de bui hangen, en ging loopbaanbegeleiding volgen. Tijdens de sessies besefte ik dat ik mezelf niet goed kende. Ik wist te weinig over mijn interesses, sterktes of valkuilen. Daardoor ging ik telkens over mijn limieten. De coach heeft me enorm geholpen en veel inzichten gegeven. Maar toen was het al te laat. Ik had te veel en te lang uit mijn reserves geput. Zowel mijn coach als ik hadden niet door dat ik al zo diep zat. Het leek alsof ik beter functioneerde omdat ik naast mijn werk nog drukke hobby’s had die me energie gaven. Maar dat haalde niets meer uit. Ik kreeg een burn-out.
Hoe ging je daarmee om?
Ik ben eerst langs gaan bij mijn huisarts. Het was een grote stap voor me om met hem te praten, omdat ik moeilijk kon toegeven dat ik de situatie niet meer aankon. Ik was het ook al heel lang aan het ontkennen. Mijn dokter was heel begripvol en schreef me meteen thuis. Hij verwees me ook door naar een psychotherapeut zodat ik de oorzaak leerde aanpakken.
Toen ik pas thuis was, zat ik nog zo in overdrive dat ik niet meer kon rusten. Dat lijkt heel vreemd voor een burn-out, maar mijn lichaam was het gewend op volle kracht te draaien en ik kon de knop niet meer uitzetten. Ik heb echt moeten leren rusten. Daarna kwam de mokerslag. Ik was zo moe dat ik geen gewone dingen meer kon doen. De vaat was al een hele overwinning. Ik had zowel mijn basisenergie als mijn reserves opgebruikt. Ik heb zes maanden thuis gezeten om te recupereren. Zelfs nu heb ik het vaak nog moeilijk.
Hoe heb je weer een job gevonden?
Na die zes maanden ben ik weer voorzichtig begonnen met een deeltijdse job in de horeca. Een heel boeiende, maar ook vermoeiende job. Ik wilde doorgroeien in de zaak, maar dat bleek niet mogelijk. Ook het vele weekendwerk was moeilijk te combineren met mijn privéleven. Na enkele maanden besloot ik uit te kijken naar ander werk.
Ik solliciteerde onder andere bij een productiehuis. Mijn diploma sloot wel aan, maar ik had niet de juiste competenties. Uiteindelijk hebben ze gekozen voor iemand met een andere achtergrond en die helemaal matchte met de jobinhoud.
Uit de tips van mijn loopbaanbegeleiding had ik geleerd dat ik nood had aan een creatieve omgeving, maar binnen een afgebakende structuur. Ook projecten op korte termijn werkten goed voor mij. Ik wist dus dat ik naar een job op zoek moest die daaraan voldeed. Na vier maanden zag ik een vacature in het toerisme die aansloot bij wat ik nodig had. Maar ik had geen ervaring in de sector. Min diploma journalistiek sloot wel aan bij de competenties en ik besloot het erop te wagen. Ik stak ongelooflijk veel tijd in een originele sollicitatiebrief. Daarmee toonde ik aan welke positieve impact het bedrijf op mij had gehad, én ik kon demonstreren wat ik in mijn mars had. Het werkte. Na drie zware eliminatierondes werd ik als eerste uitgenodigd voor de job. Blijkbaar had mijn originele brief een goede indruk gemaakt.
Hoe is deze sollicitatie anders verlopen dan vroeger?
Ik voelde dat de druk minder groot was om een job aan te nemen. Omdat ik mezelf beter kende en begreep in welke omgeving ik het best zou functioneren. Als ik mijn huidige job niet had aangenomen, zouden er nog kandidaten zijn. Ik had geen verplichting tegenover het bedrijf om met hen in zee te gaan. Vroeger zou ik hebben gedacht dat ik zo snel mogelijk een job moest vinden. Maar het is niet omdat je al lang zoekt dat je alles moet aannemen. Nu weet ik dat werk ook kwalitatief moet zijn.
Welke obstakels heb je moeten overwinnen?
Ik heb vooral geleerd mijn grenzen af te bakenen, en nee te durven zeggen. Op mijn school durfde ik ook niet zeggen waarom ik ziek was. Uiteindelijk was mijn werkgever wel begripvol. Als werkgever moet je bijhouden wat je aan je werknemers vraagt, maar als werknemer moet je het ook op tijd zeggen als het te veel is. De verantwoordelijkheid ligt bij allebei.
Ik merkte ook dat er een groot stigma rust op burn-outs. Het wordt vaak gezien als een zwakte, alsof die persoon niet veel aan kan. Terwijl het net degenen zijn die goed en graag werken die het snelst een burn-out krijgen. Er wordt nu nog te weinig aan preventie gedaan. Erover praten was dus een grote stap.
Welke impact had je zoektocht op je omgeving?
Mijn directe omgeving stelde weinig vragen. Dat vond ik ook geen verplichting. Ik begrijp dat een burn-out moeilijk is om te bevatten als je er zelf niet mee in aanraking bent gekomen. Dat neem ik niemand kwalijk.
Mijn afwezigheid had natuurlijk een impact op mijn collega’s. Zij toonden veel begrip en vingen mijn werk op. Daar ben ik hen heel dankbaar voor. In het begin was ik te braaf en had ik schrik te worden vervangen. Ik durfde mijn ziekteverlof niet op te eisen. Maar gaandeweg besefte ik dat ik daar gewoon recht op had.
Merkte je vooroordelen op tijdens je zoektocht?
Ik schrok vooral van de negatieve reacties toen ik in de horecazaak werkte. Dat was blijkbaar ver onder niveau voor iemand die drie diploma’s had. Ook mijn omgeving vond het vreemd dat ze door mij werden bediend. Ik zag daar zelf absoluut geen graten in. Door die reacties merkte ik wel dat de status van een job voor velen belangrijker is dan de inhoud. Het was blijkbaar echt niet ok om een goede job op te zeggen voor een onzekere toekomst. Mijn omgeving stelde veel vragen over hoe ik de rekeningen zou betalen of wat ik nu ging doen. Maar dat wist ik zelf ook niet, tot ik de vacature zag van mijn huidige job.
Wie heeft je geholpen?
Mijn man en dochter hadden het moeilijk. Voor hen was het niet eenvoudig om in te schatten wat ik aan kon. Zelf wist ik ook vaak niet op voorhand of ik nog genoeg energie over had voor activiteiten. Dat heeft heel veel van hen gevergd, en ik ben hen ongelooflijk dankbaar voor hun geduld.
Het secretariaat van de school heeft me ook heel erg geholpen om al mijn papierwerk in orde te krijgen. Ik was bijna vastbenoemd voor ik ziek werd en zij hebben ervoor gezorgd dat ik niet ineens al mijn rechten kwijt was. Ook hen ben heel erg dankbaar.
Heb je nog tips voor werkzoekenden?
Mijn therapeute vertelde me dat het ook belangrijk is leuke dingen te doen toen ik thuis was. Daar voelde ik me eerst heel erg schuldig over. Ik vond het moeilijk om te genieten van iets eenvoudigs als een koffie met pannenkoek omdat ik werkloos was. Uiteindelijk zijn het wel die kleine dingen die me veel hebben geholpen. En door te blijven buiten komen en tijd te nemen voor mensen, leg je weer contacten. Dat verhoogt ook je kans op een mogelijke job.
Laat je ook niet afschrikken door de titel van een functie. Kijk vooral naar de inhoud en de competenties die worden gevraagd. Zoek ook buiten je sector, want misschien ben jij het aanvullend profiel dat het bedrijf nodig heeft. Als het klikt, zijn de raakvlakken belangrijker dan de ervaring.
Ik had ook steun aan het boek en de TEDtalks van Brené Brown. Deze Amerikaanse psychologe vertelt over loslaten en imperfect durven zijn. Haar visie is me heel erg bijgebleven. Geloof ook dat je er sterker uitkomt. Onzeker zijn is normaal. Achteraf weet je wel beter wat je wilt. Maar dat proces kan je niet forceren.
Hoe kijk je naar de toekomst?
Ik ken mijn valkuilen en sterktes nu veel beter dan vroeger. Daardoor kan ik beter anticiperen als ik dezelfde situatie tegenkom.. Ik voel me nu veel sterker dan een paar jaar geleden. En ik geloof dat alles goed komt.
Brené Brown: ‘De moed van de imperfectie. Laat gaan wie je denkt te moeten zijn’.
